دائرة المعارف معنویت راستین
Related Articles
تاریخچه شیطان پرستی
تاریخچه شیطان پرستی اگر به معنای این باشد که سر آغاز دقیق تبعیت و اطاعت از شیطان در
علمِ تاریخ مشخص باشد؛ تحت این عنوان چیزی در دست نیست. اما بدون تردید شیطان پرستی هم همانند بقیه رشته‌ها و علوم دیگر سابقه‌ای بس طولانی دارد. و این عبارت بدان معنا نیست که برخی از پژوهشگران تاریخچه و پیشینه هر رشته، علم و جریانی را به تاریخ انسان باز می‌گردانند یعنی قدمت و سابقه را به قدمت و سابقه زندگی بشری باز می‌گردانند. نمی‌توان در مورد تاریخچه و پیشینه شیطان پرستی، این گونه ادعای صریح (اما بدون سند) را نمود.
شاید بتوان اولین گناه و معصیت و اطاعت از شیطان و دنباله روی از او را آغاز، پرستش شیطان قلمداد کرد. همان گونه که خداوند در قرآن مجید می‌فرماید: «لا تَعْبُدِ الشَّیْطانَ إِنَّ الشَّیْطانَ کَانَ لِلرَّحْمنِ عَصِیًّا»[۱] (شیطان را نپرست، زیرا شیطان خداى رحمان را نافرمان بود) «أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَیْکُمْ یا بَنِی آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّیْطان»[۲] (اى فرزندان آدم، آیا با شما پیمان نبستم که شیطان را نپرستید زیرا دشمن آشکار شماست؟) اما بدون تردید نمی‌توان ارتباط مستقیمی بین، اولین عصیان در برابر خداوند را، با فرقه ساختار یافته نظامند تشکیلاتی شیطان پرستی پیدا کرد.
این که بشر با وجود تعالیم انبیاء الهی، برخی از امور به صورت غیر منتظره برای او اتفاق می‌افتاد و علت آن را نمی‌دانست؛ در بررسی اولیه، به ظاهر می‌یافت که خدای رحمان و رحیم که انبیاء 
الهی طبق فطرت انسانی به او معرفی کرده‌اند نمی‌تواند بیماری، مرگ، سیل، زلزله… را بیافریند. این اندیشه در او زمانی تقویت می‌شد که انسان تلاش می‌نمود تا با توجه به خداوند و ایجاد ارتباط زبانی(ادعیه) و عملی (انجام مناسک خاص) خود را به خداوند نزدیک گرداند و جلوی بسیاری از شرور را بگیرد؛ اما با کمال تعجب می‌دید که همانند این اتفاقات در زندگی انسان رخ می‌دهد و انسان ناتوان از کنترل آن است.
اندک اندک به ذهن انسان خطور کرد که باید نیرویی در برابر نیروی خیر خداوند وجود داشته باشد و این دو نیرو با هم به مقابله بپردازند و گاه نیروی خیر مغلوب نیروی شر شود و این اتفاقات ناگوار حادث گردد. افرادی در جامعه انسانی آن روزگار، با انگیزه‌های خاص خود، این اندیشه خرافی و باطل را در مردم ترویج دادند و کم کم توجه مردم به عالم شر پیدا کرد.
پس از مدتی انسان‌ها برای در امان ماندن از شرارت نیروی شر، تلاش می‌نمودند تا رضایت نیروی شر را به دست آورند. این عمل انسان‌های گذشته، در مواجه با مسائل شر، در دو حیطه سلبی و ایجابی قابل تصور است:
حیطه اول؛ بخش سلبی (نبایدها) است و آن این که انسان با مراقبتی که برخی از بزرگان قبائل عهده‌دار آن بوده‌اند تلاش می‌نمود تا اندیشه، عمل و رفتاری را انجام ندهد که مخالفت نیروی
شر را به همراه داشته باشد. با سکوت کردن، با اطاعت نکردن از تعالیم و آموزه‌های نیروی خیر، موافقت نیروی شر را به ظاهر جلب می‌کرد.
حیطه دوم؛ بخش ایجابی (بایدها) است و آن بدین معناست که انسان تلاش می‌نمود تا اعمال و مناسک خاص و ویژه‌ای را برای رضایت نیروی شر انجام دهد. قربانی کردن و پیشکش دختر و چهارپا و اهداء تزئینات… و این قبیل از اقدامات ایجابی انسان‌ها، در برابر مواجه شدن با این اندیشه عدم مقابله با نیروی شر بود. اقدامات ایجابی معمولاً در زمان‌های خاص نظیر ابتدای سال، ابتدای برداشت محصول، ابتدای… و یا در زمان نزدیک شدن یک حادثه نظیر بارش شدید باران که احتمال جاری شدن سیل داده می‌شود، خسوف، کسوف که برای انسان حوادثی ناشناخته و مرموز بودند، قوت می‌گرفت.
برای شیطان پرستی سه تطور از لحاظ تاریخی، می‌توان قائل شد:…
ادامه مبحث در کتاب «سایه باوران» تألیف حجه الاسلام دکتر دریاکناری
[۱] سوره مریم، آیه ۴۴.
[۲] سوره یس، آیه ۶۰.
