عاقبت و سرانجام ابلیس
در پایان دنیا، شیطان هم، مانند دیگر اجنه و موجودات ذوی الشعور، خواهد مرد. و پس از دمیده شدن نفخه صور زنده میشود تا در پیشگاه الهی حساب پس دهد. شیطان در سخنانی عبرت آموز از پیروانش و اتباع خود بیزاری میجوید و از خود دفاع مینماید، که او تنها مجرمان عالم را وسوسه نموده و به گناه دعوت کرده است و آنها بودند که آگاهانه و مختارانه دعوت او را پذیرفتند و اعمال شنیع و گناه و معصیت را انجام دادهاند.
خداوند شیطان و پیروانش را در حالتی ذلیلانه در برابر عظمت الهی، گرداگرد جهنم حاضر مینماید. «فَوَ رَبِّکَ لَنَحْشُرَنَّهُمْ وَ الشَّیاطِینَ ثُمَّ لَنُحْضِرَنَّهُمْ حَوْلَ جَهَنَّمَ جِثِیًّا»[۱] و همان گونه که وعده عذاب شیطان و پیروانش را داده بود ـ و شیطان هم با علم و آگاهی به صدق بیان الهی، با اختیار راه ناصواب را انتخاب نموده بود ـ او و پیروانش را در جهنم میاندازد و خشم الهی را نصیب آنان میگرداند. آنها در عذاب الیم و عذاب مهین الهی برای همیشه باقی خواهند ماند. «قَالَ فَالْحَقُّ وَ الْحَقَّ أَقُولُ * لامْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْکَ وَ مِمَّنْ تَبِعَکَ مِنْهُمْ أَجْمَعِینَ»[۲] «قَالَ اذْهَبْ فَمَنْ تَبِعَکَ مِنْهُمْ فَإِنَّ جَهَنَّمَ جَزاؤُکُمْ جَزاءً مَوْفُوراًً»[۳] (خدا به شیطان گفت برو که هر کس از اولاد آدم پیرو تو گردد با تو به دوزخ که پاداش کامل شماست کیفر خواهد شد.)
شیطان نافرمانی کرد و نافرمانی را در عالم اشاعه داد. شیطان غرور و تکبر درونی خود را به دیگران منتقل نمود. تمرد و عصیان را در دل و گوش بندگان خدا، زمزمه کرد و آنها را وسوسه نمود و با القائات شیطانی، موریانه شک و تردید را در اعتقادات آنها انداخت، تا ایمان و یقینشان را بجود و سست و نابود سازد. او تلاش مجدانه خستگی ناپذیری کرد، تا در عالم، پیروان و جنودی را برای خود دست و پا کند، تا به زعمش در برابر فرامین و دستورات الهی بایستند و نگذارند، تلاش انبیاء الهی و خوبان و صالحان عالم نتیجه دهد. او استحقاق عذاب را پیدا کرد و خداوند هم طبق حکمت و عدالت خود او را و پیروانش را در خشم خود میسوزاند.
باشد که ما با دشمن داشتن شیطان، راه او را نپیماییم و در صف پیروان او قرار نگیریم، و این بیان، شامل حال ما نگردد که؛
کجا سر بر آریم از این عار و ننگ | که با او به صلحیم و با حق به جنگ |
ادامه مبحث در کتاب «سایه باوران» تألیف حجه الاسلام دکتر دریاکناری
[۱] سوره مریم، آیه ۶۸.
[۲] سوره ص، آیات ۸۴ و ۸۵.
[۳] سوره اسراء، آیه ۶۳.