الهي

عالم ربانی     عالم ربانى آن کسى است که هم ارتباط با رب داشته باشد و هم ارتباط با مربوب. در واقع رابط بین رب و مربوب را عالم ربانى می گویند. اگر کسى به خلق و مربوب کارى نداشته باشد. سیر او کامل نیست؛ و در عرفان حقیقى جایگاهى …

زهد در اسلام زهد از کلید واژگان اسلامى است. حضرت رسول اکرم(ص) در روایتى زهد را چنین معرفى می فرماید:     «اَلْزُّهْدُ فِى اَلْدُّنْیَا قَصْرُ الاَمَلِ، وَ شُکْرُ کُلِّ نِعْمَهٍ، وَ اَلْوَرَعُ عَنْ کُلِّ مَا حَرَّمَ اللهُ عَلَیْکَ»([۱])     (زهد عبارت است از آرزوهاى کوتاه، سپاسگذارى از نعمت هاى خدا و …

 توکل     واگذاری مطلق و محض تمام امورات زندگی انسان، به خداوند را «توکل» می‌نامند. اگر انسان به حقیقت معنا، بتواند بهترین وکیل را برای خود بگیرد ـ که خداوند باشد ـ و تمام امورات خود را به او، با اطمینان و طمأنینه قلبی تفویض نماید، به مقام توکل راه …

اخلاص       خالص و بی پیرایه نمودن نیات و اعمال، تنها برای خداوند سبب می‌شود، شیطان از گمراه نمودن انسان و تسلط بر او ناتوان گردد. اخلاص، کیمیایی است برای سالکان الی الله، که اگر نصیبشان شود راه را خالی از رهزن می‌یابند و هر آنچه که در این …

ذکر     ذکر که واژه‌ای عربی است در زبان فارسی به معنای «یاد» آمده است که ضد آن را «نسیان و غفلت» می‌دانند. قرشی می‌نویسد: «ذکر، در دارای مشتقات و معانی متعددی می‌باشد، که همه به یک معنای جامع باز می‌گردد و آن عبارت است از یاد کردن به معنای …

عاقبت و سرانجام ابلیس     در پایان دنیا، شیطان هم، مانند دیگر اجنه و موجودات ذوی الشعور، خواهد مرد. و پس از دمیده شدن نفخه صور زنده می‌شود تا در پیشگاه الهی حساب پس دهد. شیطان در سخنانی عبرت آموز از پیروانش و اتباع خود بیزاری می‌جوید و از خود …

قلمرو و گستره حضور و عمل شیطان     شیطان با قابلیت جسمی که دارد، قلمرو و گسترده حضور و عملش مورد بحث و مناقشه بوده است. عده‌ای برای شیطان، بیشتر از آن چیزی که او توانایی دارد توانمندش می‌دانند و برای او قدرت بس عظیم قائلند که قادر به هر …

خیر بودن وجود ابلیس نه شر بودن آن     هر آن چیزی که در جهان، وجود به آن تعلق گرفته و موجود گشسته است، وجودش فی نفسه خیر است. ذات اقدس الهی خیر محض است و خیر محض شر نمی‌آفریند. ممکن است یک وجودی به واسطه وجود اضافی «لغیره» شر …

معنای لغوی و اصطلاحی ابلیس     علماء لغت و برخی از واژه شناسان، در این که واژه ابلیس عربی است یا غیر عربی، اختلاف نظر دارند. عده‌ای از واژه شناسان واژه ابلیس، واژه‌ای غیر عربی می‌دانند.[۱] ولی غالب لغویون واژه ابلیس را عربی دانسته‌اند.[۲] در حالی که غالب زبان شناسان …

معنای لغوی و اصطلاحی شیطان     علماء لغت، واژه «شیطان» را از دو ریشه دانسته‌اند. عده‌ای ریشه لغت شیطان را از «شطن و شطین» گرفته‌اند که به معنای دور شده است. ابن منظور صاحب کتاب «لسان العرب» شیطان را از همین ریشه می‌داند و در کتابش می‌نویسد: «شَطَنَ عنه: بَعُدَ. …